In onze tijd en dag is gezondheid ‘in’. Je vrienden eten superfoods en verantwoord voedsel. Het is drukker in de sportschool dan ooit tevoren. Steeds meer mensen om je heen zijn op dieet of passen hun ‘lifestyle’ aan. Zuivel en gluten worden van het menu geschrapt, want wie heeft dat nog nodig? Mentaal gezien ben je ook in topconditie: ‘mindfullness’ leidt je leven en je hoort je flexibel door de drukte van je werk, familie en vrienden te wanen.
Bovenstaande is misschien een tikje overdreven, maar velen zullen er iets in herkennen. We lijken ons leven door de ‘gezondheidshype’ te beteren, maar worden we met z’n allen ook echt gezonder?
In het kader van Het Gezondste Festival probeerden we het antwoord te vinden op deze vraag door te kijken naar enkele cijfers en statistieken. In deel 1: FOOD. Eten we beter, duurzamer en gezonder?
Disclaimer: Er zijn nog weinig cijfers bekend over gezondheid in de laatste paar jaren, dus de meest recente ontwikkelingen zijn niet meegenomen.
FOOD: Eten we gezonder?
Als gezondheid zo in trek is, zullen we vast ook gezondere boodschappen doen. Niet echt, volgens de meest recente data van het RIVM en de Europese onderzoeksgroep Euromonitor. Hoewel er geen enorm schokkende cijfers te vinden zijn, is er helemaal geen positieve kentering te bekennen in onze voedselconsumptie.
Minder groenvoer
De RIVM laat data over consumptie van groente en fruit zien van 1987 tot 2010. We eten steeds minder groenten en fruit, zoals in de onderstaande grafieken te zien is. Het aantal gram groenten bij mannen is zelf gedaald van 110 gram naar 61 gram: bijna een halvering. Wel stagneert deze lijn de laatste jaren flink, dus hopelijk wijst dit op een ommekeer.
Nederlanders halen hun vitaminen in plaats van groente en fruit steeds meer uit onnatuurlijke vitamineproducten: dit aantal is gestegen van 40% in 2003 naar 75% 2010. We krijgen daarnaast ook nog eens te veel verzadigde vetten binnen en er is geen daling hierin te bekennen, meldt de RIVM. Nederlanders houden daarnaast ook wel van een lekkere vette snack, want staat op het moment vierde in de ranglijst van landen met de meeste vetinname.
Nederlanders zijn (en blijven?) zoetekauwen
Er zijn helaas meer cijfers om ongelukkig van te worden. We consumeerden in 2014 net iets meer suiker in ten opzichte van 2013: ruim 100 gram, veel meer dan de aanbevolen 25 gram per dag. Dat is goed voor een derde plek op de wereldranglijst van zoetekauwen, onder Duitsland en de onbetwiste koning, de VS. De prognose van Euromonitor is daarnaast Nederlanders alleen maar meer suiker gaan eten. In andere westerse landen daalt dit aantal juist. Ook drinken we in Nederland de laatste jaren consequent meer frisdrank, volgens Euromonitor.
Positieve geluiden
Toch zijn er ook wat positieve cijfers te vinden, hoewel deze zich niet direct vertalen in ‘gezondheid’. Het Voedingscentrum heeft in 2015 verschillende voedingstrends laten onderzoeken waarbij ruim 12.000 Nederlanders van 18 tot 75 jaar zijn ondervraagd. Hieruit blijkt dat we vaker ‘flexitarisch’ eten: 55% van de Nederlanders eet minimaal drie keer per week geen vlees bij het avondeten. Vijf jaar geleden was dit aantal nog 40%. Dit heeft wellicht geen directe invloed op menselijke gezondheid, maar draagt wel bij aan een beter milieu.
De Wageningen Universiteit meldt dat de verkopen van duurzaam voedsel stijgt. Het aandeel op de volledige voedselmarkt was in 2011 nog 4,39% en is in 2013 al gegroeid naar 6,07%. Dit kan echter ook door een grotere push vanuit de overheid of industrie komen, dus helemaal helder zijn deze gegevens niet. Wel kunnen de grote verliezen en dalende bezoekersaantallen van de McDonald’s wijzen op een vraag naar gezonder en eerlijk voedsel. De burgergigant boekte maar liefst 11% minder omzet in het eerste kwartaal van 2015 ten opzichte van het jaar daarvoor.
(Nog) geen gezondheidshype in de cijfers te vinden
Eten we dus gezonder? Niet echt, vertelt deze korte blik op de cijfers. Samenvattend: de cijfers van de RIVM en Euromonitor stemmen niet positief. De stijging van vegeratische maaltijden en verkoop van duurzaam voedsel dragen bij aan een goed milieu, maar vertalen zich niet direct in een gezonder leven. Toch zijn er enkele signalen te bekennen dat we toe zijn aan gezonder eten, zoals de kwakkelende cijfers van McDonald’s. Over het algemeen zijn er echter weinig cijfers te bekennen dat we gezonder zijn gaan eten en drinken. Hopelijk kunnen we over vijf jaar anders op 2015 terug kijken.
Next up…
Hoe zit het met ons lichaam? Worden we dan ook steeds dikker? Bij deel 2: MOVE kijken we naar de fysieke beweging van Nederlanders en proberen we er achter te komen of we daadwerkelijk meer sporten.
FOOD bij Het Gezondste Festival
Bij Het Gezondste Festival op 5 juli wordt voeding op allerlei originele manieren gepresenteerd. Bepaal zelf hoe jij denkt dat de toekomst van voedsel er uit ziet door een sprinkhaantje naar binnen te werken of astronautenvoedsel te proeven. Laat de DIY-er naar boven komen en laat je eigen pesto maken door biologische cateraar Janneke Panneke of stel je eigen thee samen in de theetuin van Nieuw Rotsoord.
